تکتونیک آمیزه ی افیولیتی دهشیر-بافت از شمال بلورد تا بافت، جنوب شرق پهنه سنندج-سیرجان

آمیزه افیولیتی بلورد- بافت بخشی از کمربند دهشیر- بافت به صورت نوار طویل و باریکی در طول حاشیه شمال¬شرقی بخش جنوبی پهنه سنندج- سیرجان گسترده شده است. به سبب موقعیت این آمیزه افیولیتی در جلوی کمان ماگمایی ارومیه- دختر و پاره¬ای ویژگی¬های ژئوشیمیایی سنگ¬های مافیک آن، منشاء آن در جدیدترین اظهار نظر به بقایای افیولیت جلوی¬کمان نسبت داده شده که از کرتاسه فوقانی به بعد جایگزین گشته است. بر اساس مطالعات دیرینه¬شناسی و بررسی ماهیت سنگ¬شناسی آمیزه افیولیتی، این آمیزه در حد فاصل منطقه بلورد تا بافت شامل چندین بخش تکتونیکی با ماهیت¬های متفاوت می¬باشد. بخش اول که عمدتاً در منطقه بلورد گسترش داشته و عملاً یک ملانژ نیست بلکه یک توالی ضخیم بازالت اسپیلیتی است که حاوی بلوک¬های احتمالی اولیستولیتی عظیم و نواری شکل از آهک¬های پلاتفرمی کرتاسه فوقانی- پالئوسن می¬باشد. بخش دوم که عمدتاً در منطقه بافت گسترش داشته، عمدتاً از یک ماتریکس سرپانتینیتی حاوی بلوک¬هایی از انواع آهک¬ها، ماسه¬سنگ¬های توفی و سنگ¬های آذرین بازیک درونی و بیرونی تشکیل شده است. سن جوانترین بلوک¬های آهکی موجود در این ملانژ ائوسن است که مربوط به میکروفسیل¬های فرامینیفرهای پلاژیکی نظیر globigerina, globorotalia و فرامینیفرهای بنتیک نظیرalveolinid, flosculina, orbitolites sp., miliolids, discocyclina sp., biloculina sp., rotaliaceae می¬باشند. از این رو سن این ملانژ بایستی در محدوده¬ی ائوسن میانی تا الیگوسن باشد خصوصاً آنکه دگرگونی¬های پالئوزوئیک در کنار این افیولیت¬ها قرار گرفته و آهک¬های میوسن با کنگلومرای قاعده¬ای روی این آمیزه¬ی افیولیتی و توالی¬های قدیمی¬تر به طور دگرشیب قرار گرفته است. بخش دیگر ملانژ که عمدتاً در طول گسل¬های امتدادلغز راست¬بر با امتداد تقریبی n-s گسترش دارد یک برش تا سنگ گسله مستحکم (cohesive fault rock) است که خود حاوی ملانژهای بافت و بازالت¬های بلورد می¬باشد. سن این ملانژ احتمالاً جوانتر و مربوط به رخدادهای تکتونیکی اواخر آلپین می¬باشد. از آنجائیکه شواهد ناشی از مطالعه ماهیت ترکیبی آمیزه افیولیتی بلورد- بافت حکایت از تنوع ژئوشیمیایی این افیولیت داشته و در مقابل نتایج این پژوهش نشان می¬دهد که این افیولیت از زمان شکل¬گیری تا جایگیری سه مرحله مخلوط شدگی رسوبی- تکتونیکی را پشت سر گذاشته است بنابراین مدل¬های ساده تکتونیکی ارائه شده نمی¬توانند بخوبی سرگذشت واقعی آن را بازگو کنند. در این تحقیق با ارائه یک مدل ساده تکتونیکی سعی شده است که تحولات تکتونیکی ملانژ مذکور به تصویر کشیده شود. شاید مهم¬ترین بخش این مدل نمایش مرحله کشش و احتمالاً کافت شدگی مجدد این بخش از پهنه سنندج- سیرجان در ائوسن میانی باشد که با گسترش توالی پیشرونده کربنات¬های مربوطه با رخساره¬ی عمیق بر روی ملانژ افیولیتی و سنگ¬های دگرگونی پی¬سنگ بالا آمده مشخص شود. حجم عظیم خروجی¬های مربوط به کمربند دهج- ساردوئیه دلیلی بر این مرحله کششی از تاریخچه پیچیده آمیزه افیولیتی دهشیر- بافت می¬باشد.